SAN CIBRÁN DE DIMO, CATOIRA.
“De Pascua a San Cibrán sete semanas van”.
Pasou o día pasou a Romería e onte o santiño San Cibrán disfrutou do seu
gran día.
Todo comeza cá chegada a pé de devotos do santiño ó adro da festa da Igrexa Parroquial de Dimo que custodia ó San Cibrán, aínda que en menor frecuencia perdura o andar dende as casas.
Ás 8h oficiase a misa e ó remate
cá compañía dos gaiteiros levan e acompañan ó santiño ata a ermita de San
Cibrán.
VIDEO: https://www.facebook.com/100035475151495/videos/864341912172323/
Os fogueteiros fan acto de presencia cás bombas durante a procesión para
dar aviso que o santiño vai de camiño.
As persoas devotas escoitan a música dos gaiteiros e recordan como era o
camiño antes da chegada da carretera e os coches. –“Todo isto era terra e iamos
cargados con bolsas de comida e viño ata arriba, agora levamos a comida nos
coches que deixamos alá. Xa non é como antes”.
Son 40 minutos que vaise xuntando máis veciños da aldea ata chegar a ser unhas
60 persoas: grandes e pequenos, homes e mulleres, cans e cadelas.
Cando faltan 200m ata chegar a ermita o párroco agarda cunha gran sonrrisa
á procesión, da a benvida ós devotos e acompaña ó santiño ata a ermita. Antes
de entrar dan unha volta á ermita.
Unha vez dentro o párroco lanza “VIVA SAN CIBRÁN” e os devotos cá súa voz
alegre berran “VIVAA!!”.
Hai varias misas ó longo da mañá sendo a máis concurrida a das 13h xa que
acompañan un coro.
Mentras os demáis devotos acheganse durante a mañán sexa andando ou en coche.
Hai familias que neganse a perder a tradicción de andar: “É que senón non ten
mérito e o santo non te cura dos males do corpo. Ademáis que ben senta un viño
ó chegar!”.
O posto de bebidas é o lugar de reunión para calmar a sede onde acompañase
con polbo e churrasco.
As mesas de pedra da carballeira é o lugar de reunión de familias e amistades.
E mentras, agardan con calma á procesión do santiño da 13.30h que da outra
volta arredor da ermita, e nese momento un silencio de respeto impera no
santiño só roto polos gaiteiros e algúns despistados que esquecen da hora.
O respeto do santiño manifestase nas familias sentadas no chan da carballeira, nese momento o silencio manifestase e os maiores obligan ós demáis a poñerse de pé ou de rodillas ante a figura.
VIDEO: https://www.facebook.com/100035475151495/videos/432057663008416/
Cando o santiño volta á ermita, fora recuperase as conversas dos recordos, das tradiccións
esquecidas, do cariño do lugar, o desexo de voltar ás nosas raíces. Os maiores contan
ós xovenes todalas historias do lugar para que continúen cá romería e que non
se bote a perder.
Un desexo que repiten cada ano para que así sexa.
AS TRADICCIÓNS E HISTORIAS DE SAN CIBRÁN DE CATOIRA E A ERMITA.
O santo que apareceu no río.
Esta é unha historia tan lonxana que perdese na memoria, alguén atopou a un
santiño pequeno de San Cibrán no río e cando quixeron levar para a igrexa de San
Salvador (que foi a primeira igrexa de Catoira) o carro que levabao non
avanzaba. Nin a forza de dous bois e o empuxe dos veciños conseguiron movelo.
Entón, comprenderon que o santiño quería ficar no lugar e no seu honor
edificaron a ermita.
Golpecitos ó santiño San Cibrán.
Este ritual non é coñecido nas novas xeneracións, tratase de dar un
golpecito ó santiño no lugar onde doeche o corpo (cabeza, hombro, espalda,
brazo, man, perna, pé,...) recordan os maiores que á tarde cando os corpos
estaban ben hidratados con bebidas alegres tiñan que gardar o santiño porque as
persoas acostumbraron que en vez dun golpecito dabanlle unha boa malleira á
figuriña do santo có risco de caer de bruces ó chan.
O santiño rodeado de billetes.
Agora este ritual non existe e consistía en pegarlle billetes ó arredor do manto e vestimenta do santiño.
Pasar a estampa pola figura de San Cibrán.
Este ritual segue perdurando, consiste en pasar a estampa deste santo pola figura do santiño, hai moita devoción e os devotos rematan bicando a estampa.
As 9 voltas arredor da ermita.
Este ritual perdeuse, ninguén sabe o porqué e só o recordan os maiores. Hai
que dar 9 voltas arredor da ermita i en cada volta de espaldas tirar unha
pedriña (ollo! pedriña e non pedrusco que nos imos coñecendo!) ó tellado e ten
que permanecer a pedriña alí. O motivo do ritual é para evitar o mal de ollo.
A carballeira de San Cibrán está composta por carballos que foron plantados
como ofrendas dos devotos como agradecemento ó santiño de curar os males do
corpo. Son árbores centenarias das que aínda recordase quen o plantou e o
porqué.
Todos os anos botase de menos aqueles días onde as familias levaban os manteis
e repartían por eles as comidas e bebidas e compartían con aquelas persoas que
quixeran achegarse a falar. O intercambio culinario estaba á orde do día e as
verbas e as risas escoitabase por toda a carballeira. Agora cá carretera e os coches a xente
achegase á misa, a tomar o viño e voltan para a casa, causando unha gran tristeza
ós peregrinos que permanecen no lugar ata a tardiña.
“Quen non molla en San Cibrán, non molla en todo o verán”
O finalizar a comida os máis cativos teñen por costume mollar ós devotos
con auga con pistoliñas, aínda séguese a facer si o tempo acompaña.
Antigamente, os maiores de cara a finalizar a romería mollábanse uns a outros
tirándose o viño sobrante que subiron á mañán. Varios eran que ían para as
casas dando traspés.
A paíña
Non hai San Cibrán sen paíña, alimento que preparase unha semana antes do
gran día.
Persoalmente, teño o recordo do óso da paíña limpo e que o meu pai gardaba
para a baixada a pé, nese momento agardaba con alegría cando o colgaba no alto
dunha árbore e alí quedaba como proba dunha nova tradición. Hai algúns anos que o
tempo non acompaña e o chan mollado non invita a quedarse a comer. Supoño, só
supoño, que para o próximo ano terei que “ameazar” a outro santiño para que
haia bo tempo.
Historia do santo San Antonio de Catoira
Máis información sobre a ermita de San Cibrán (pinchade nos títulos para visulizar as publicacións):
As inscrición da ermita de San Cibrán.
A campá da ermita de San Cibrán.
Comentarios
Publicar un comentario